10 مارس را روز جهانی نی انبان اعلام کرده‌اند؛در کشورهای مختلف این روز را جشن می‌گیرند؛
در حالی که نی انبان و نوازندگان آن در ایران، چندان شناخته شده نیستند و بهتر است متولیان فرهنگی این ساز و نوازندگان آن را دریابند. به گزارش خبرنگار هنرآنلاین، سال گذشته، برای نخستین بار، روز 10 مارس را روز جهانی نی انبان اعلام کردند. این پیشنهاد از سوی انجمن جهانی نوازندگان نی‌انبان که انجمنی مستقل در انگلیس است و در سال 1986 شکل گرفته، مطرح شده و در حال حاضر کشورهای زیادی در سراسر جهان از این نوع ساز استفاده می کنند.
یکشنبه دهم مارس 2013 (برابر با بیستم اسفند ماه 1391) نیز بار دیگر نوازندگان این ساز از سراسر جهان لباس های سنتی به تن کرده و در کنار سخنرانی ها و بحث های پژوهشی با اجرای موسیقی و رقص، این روز را جشن می گیرند.
در کنار این مراسم، هنگام ظهر، نوازندگان به خیابان رفته و در اماکن عمومی به اجرا می پردازند. امروز، نی انبان‌ها در سراسر اروپا، شمال آفریقا، شرق مدیترانه و حتی در راجستان هند نواخته می‌شوند؛ آن‌گونه که محسن شریفیان، پژوهشگر و نوازنده نی انبان می‌گوید: ارتش بریتانیا، گروه های نی انبان نوازی را برای رژه نظامی به مستعمره های خود برد و پس از این بود که این ساز، در نقاط بسیاری از جهان پرطرفدار شد.
طبق آخرین شمارش، 132 نوع مختلف نی انبان وجود دارد که هر یک فرهنگ موسیقیایی ، نحوه نواختن و روش های ساخت مخصوص به خود را دارند وبه جرات میس‌توان گفت این ساز بخشی از میراث فرهنگی مشترک بشری است. به گفته سرپرست گروه لیان، نی انبان‌ها، امروز نهم مارس 2013 به موزه “پیت ریورز” (Pitt Rivers) در شهر آکسفورد انگلستان باز خواهند گشت تا این روز جهانی را جشن بگیرند. موزه “پیت ریورز” (Pitt Rivers) علاوه بر آنکه یکی از شگفت انگیزترین و جالب ترین موزه های تبارشناسی در غرب است و بزرگ‌ترین مجموعه نی انبان ها در انگلستان را در اختیار دارد.
در مراسم یاد شده نی‌ها و نی جفتی های انگلیسی، نی های هلندی، نی‌انبان های اسکاتلندی ،نی‌های اسپانیایی، نی انبان های سوئدی و همچنین نی انبان های شرقی به اجرا می پردازند. در کنار اینها، سخنرانی ها وکارگاه های آموزشی در مورد ساخت یک نی انبان ،تاریخچه نی‌انبان ها در انگلستان و جهان و به طور خاص اعتلای نی انبان در قرن هفدهم میلادی و مطالبی از این دست ارائه می شود.
ذقصه گویی و برپایی نمایشگاه سازندگان این ساز (برای فروش) از برنامه های جانبی در روز جهانی بزرگداشت نی انبان در آکسفورد می باشد. جالب آنکه جشن یاد شده از ساعت 10 صبح تا چهار بعد از ظهر به مدت شش به طول می انجامد و شرکت عموم در آن رایگان است. علاوه بر این مراسم در موزه “پیت ریورز” (Pitt Rivers)، در شهر آکسفورد، چند مراسم بزرگداشت نی انبان نیز در سراسر انگلستان برپا می شود.
به عنوان نمونه یک کارگاه آموزشی در کلیسای “سینت پتر” (ST Peter) در مرکز شهر چستر در هنگام صبح برگزار شده و سپس در هنگام ظهر گروه های مختلف در خیابان های شهر به اجرای موسیقی نی انبان های مختلف با سبک قرون وسطی تا معاصر می پردازند. شرکت در این مراسم برای هر نفر تنها پنج پوند هزینه دارد. و اما ایران از جمله کشورهایی است که در نواحی جنوبی آن، نی انبان نواخته می‌شود.
محسن شریفیان پژوهشگر و نوازنده نی‌انبان، در گفت‌وگو با خبرگزاری هنر با اشاره به پیشینه این ساز می گوید: درست است با توجه به نقشی که در کتاب پرس منتشر شده، قدیمی‌ترین سند تصویری از نواختن نی انبان در بوشهر به سال 1841 میلادی بر می‌گردد،
اما در دوره‌های مختلف تاریخی به نواختن این ساز اشاره شده و پس از اسلام نویسندگان مختلفی همچون “صفی‌الدین ارموی” و “عبدالقادر مراغه‌ای” در کتب خود به تفصیل درباره نی‌انبان سخن گفته‌اند؛ بعد ها نیز مورخان غربی نی‌انبان را نه تنها در حاشیه خلیج فارس بلکه از جمله سازهای متداول ایران در قرن 19 معرفی کرده‌اند.
نویسنده کتاب”تاریخ موسیقی بوشهر” می‌گوید: در حال حاضر محوریت این ساز در جنوب ایران به بوشهر بر می گردد و این در حالی است که هنوز نواختن نی انبان در بعضی از سالن‌ها و مراسم رسمی بوشهر ممنوع است. همچنین در کرمان و خوزستان و هرمزگان هم هستند نوازندگانی که این ساز را به خوبی می نوازند.
10 مارس را روز جهانی نی انبان اعلام کرده‌اند. امروز در کشورهای مختلف چون اسکاتلند، انگلیس و یونان، سمینارها و جشنواره‌های ویژه‌ای برگزار می‌شود و نوازندگان نی انبان مورد تجلیل و تقدیر قرار می گیرند این در حالی است که نی انبان و نوازندگان آن در ایران، چندان شناخته شده نیستند؛ بهتر است متولیان فرهنگی این ساز و نوازندگان آن را دریابند و با معرفی آن به مردم و فراهم آوردن تسهیلاتی برای برگزاری کنسرت‌های مختلف، مانع از ثبت این ساز به نام کشوری دیگر شوند.
